1. Rozgrzane dzieje, czyli garść historii i ciekawostek na temat  grzanego piwa
2. Przygotowanie grzańca, czyli co, jak i ile?
3. Maciej Chołdrych, piwoznawca i sensoryk smaku piwa, opowiada jak odpowiednio dobrane przyprawy i dodatki mogą zmienić smak grzanego piwa.
4. Tajemnice grzańcowych przypraw. Sekretem udanego grzańca są przyprawy!
5. Kiedy grzaniec smakuje najlepiej?

Już Platon mawiał: „Ten, kto wymyślił piwo, był mędrcem“. Nie wiadomo jednak kto, kiedy i gdzie wpadł na genialny pomysł by podgrzać piwo i dodać do niego aromatyczne przyprawy oraz dodatki. Jedno jest pewne - podarował ludziom niezwykły napój.

Podobno jednymi z pierwszych, którzy raczyli się podgrzanym chmielowym trunkiem, byli waleczni i niezwyciężeni Wikingowie. W popularnej książce „Rudy Orm“ autorstwa Fransa Gunnara Bengtssona opisującej dzieje wojownika z Północny, pobratyńcy tytułowego Orma radośnie śpiewali:

„Grzane piwo dla mężów w mróz setny,
Grzane piwo, gdy zmęczenia pora,
Grzane piwo druh ciała szlachetny
I umysłu piata klepka i podpora.“

Wbrew pozorom Wikingowie znali się na rzeczy, gdyż w czasach średniowiecznych grzane piwo zaczęło szczycić się mianem doskonałego rozgrzewacza w mroźne wieczory oraz napoju leczniczego. Jednak nie każdy mógł raczyć się tym wyśmienitym napojem - uważano bowiem, że grzaniec godny jest wyłącznie stołów wielmożnych biskupów, panów oraz królów. Pomiędzy rokiem 1500 a początkiem XIX wieku grzane piwo stał się już jednym z podstawowych napitków dostępnych w tawernach.

Grzaniec piwny doczekał się również kilku publikacji książkowych. Nieznany autor w swoim tekście „Panala Alacatholica“ z 1623 r. pochwalił doskonale właściwości rozgrzewające piwnego grzańca, twierdząc, że działa świetnie na „witalne siły człowieka“.

W dość podobnym tonie była broszura Henrego Overtona z 1641 r.  pt. „Warme Beere“. Pokazuje ona jak ówczesne społeczeństwo postrzegało picie grzanego piwa, co z perspektywy dzisiejszej nauki wywołuje uśmiech na twarzy. Otóż w tamtych czasach popularne niezmiernie było przeświadczenie, że w żołądku człowieka panują dwie siły sprawcze - gorąca i suchości. Pan Henry uważał, że picie zimnego piwa sprawia, że te dwa „żywioły“ walczą ze sobą, sprawiając, że odczuwamy boleści brzucha. Grzaniec za to harmonizuje ze sobą niezwykły duet wewnątrz ludzkiego ciała.

W 1893 r. Alice Moorse Earle w „Zwyczajach i Modzie w Starej Nowej Anglii“ sporządziła listę najczęściej spożywanych w kolonii ciepłych napojów na przestrzeni 200 lat, stawiając aromatyczne grzane piwo na równi z takimi napojami jak herbata, kawa, czekolada czy korzenny cydr.

A Polacy? Możemy poszczycić się niezwykle bogatą kulturą piwną. Piwo, jako nasz narodowy trunek, pito oczywiście również podgrzane. Grzaniec piwny gościł zarówno na stołach szlacheckich jak i prostego ludu. Popularne było dodawanie do grzańca jako jednego ze składników pokrojonego ... białego ser. Znanym staropolskim przysmakiem była gramatka - staropolska zupa z piwa. Adam Mickiewicz w swoim wielkim dziele „Pan Tadeusz“ zapisał, że była ona podawana na śniadanie u Sędziego. Głównym składnikiem zupy jest piwo.

Aby przygotowany grzaniec urzekał szlachetnym smakiem warto skorzystać z kilku prostych rad:

Pierwszą podstawową zasadą, o której nie wolno zapomnieć, to absolutny zakaz zagotowania piwa! Piwo ma być przyjemnie podgrzane, ciepłe, a nie wrzące!

Dobrze jest najpierw zmieszać przyprawy sypkie w oddzielnej miseczce, a dopiero potem dodać je do piwa. Dzięki temu będziemy pewni, że taki skład smaków i aromatów odpowiada naszym upodobaniom

Najlepsze do zrobienia grzańca jest piwo jasne typu pilzneńskiego (np. Tyskie)

Jako, że jest to napój grzany, najlepiej serwować go w glinianych kubkach lub kuflach o grubych ściankach – dzięki temu ciepło naszego trunku dłużej się utrzyma

„Piwny grzaniec to niepowtarzalna okazja do eksperymentowania i zabawy w piwowara. Ograniczeniem jest tylko nasza wyobraźnia i zasób dodatków, które możemy dodać do piwa. W zależności od tego, jakie cechy piwa chcemy podkreślić dodajemy innych, często dość egzotycznych składników. Wielbiciele prawdziwej goryczki chętnie używają imbiru i skórek owocowych, podkreślając chmielową goryczkę piwa przyprawowo – taninowym posmakiem. Zwolennicy łatwiejszych smaków najczęściej używają soków owocowych i miodu. Miód w grzanym piwie idealnie współgra z karmelowo – słodowym aromatem, oprócz tego przyjemnie łagodzi goryczkę i cierpkość piwa. Za jeden z najbardziej dopasowanych do piwa soków uznaje się ten z czarnej porzeczki, który choć słodki, zachowuje wytrawne, zielone nuty, dzięki czemu piwo przy zachowaniu swojego wytrawnego smaku nabiera zimowych cech rozgrzewających. Świetnym dodatkiem będzie także sok malinowy. Tym zaś, którym ciągle zimno pozostaje polecić dodanie małej miarki whisky, ta gorąca iskra w piwnym grzańcu sprawia, że napój nabiera cech piwnego drinka o unikalnym smaku i aromacie. Aby jednak spełnić oczekiwania wszystkich piwoszy idealnie jest tak dobrać składniki, by każda z części piwa została wyraźnie podkreślona a mimo to  piwo w dalszym ciągu zachowało swój charakter. Nie jest bowiem sztuką dodać do piwa wszystkiego co  mamy pod ręką – sztuką jest zrobić to w sposób wyważony, umiejętnie dobierając przyprawy. Dodajmy zatem odrobinę miodu, by złagodzić goryczkę i wzbogacić słodowy aromat, dwa goździki dla uwydatnienia piwnego bukietu, kawałek skórki pomarańczowej by goryczka stała się  przyjemnie owocowa i dwie łyżki gęstego soku z malin co zapewni wszystkim składnikom spójny aromat. Szczypta imbiru na koniec zapewni nam pikantny dreszcz emocji i pobudzenie apetytu na kolejny kufel grzańca.“

Sekretem udanego grzańca są przyprawy; to one decydują o jego charakterystycznym, korzennym zapachu, lekko piekącym smaku oraz właściwościach rozgrzewających.

Co w grzańcu rozgrzewa i pachnie?

Niezbędne przyprawy:

• Goździki pochodzące z Indonezji, mają lekko drażniący, słodkawo-cierpki smak i korzenny aromat. W kuchni służą do przyprawiania ryb, drobiu i innych mięs oraz sosów. Są również nieodłącznym dodatkiem do szarlotek, pierników i niektórych kruchych ciast

• Imbir ma lekko cytrynowy, orzeźwiający zapach i palący smak. Świeży imbir powszechnie stosuje się do przyprawiania potraw z ryb, mięsa, warzyw. Zmielony natomiast jest ważnym dodatkiem do wypieków, zwłaszcza do tradycyjnych pierników

• Cynamon jest słodką przyprawą wykorzystywaną najczęściej do produkcji słodkich wypieków i deserów oraz do doprawiania napoi. Znajduje zastosowanie także w kuchni indyjskiej i chińskiej, jako składnik niezliczonych mieszanek przyprawowych do wszystkich rodzajów potraw, m.in. curry, przyprawa chińska "5 smaków"

• Gałka muszkatołowa ma intensywny korzenny zapach i lekko gorzki smak. Stosowana jest zarówno do potraw słodkich, jak i pikantnych. Przyprawia się nią pierniki, ciasta, desery owocowe, kremy i budynie. Gałka muszkatołowa aromatyzuje kompoty, poncze, wino grzane i kakao

• Anyż można stosować w całości, rozdrobniony lub zmielony. Przyprawa znajduje zastosowanie w przygotowaniu potraw słodko – kwaśnych, mięsnych, warzywnych. Wzbogaca smak pierników, deserów mlecznych

• Kardamon ma intensywny, korzenny smak z wyraźną nutą kamfory. Poprawia smak potraw słodkich i pikantnych. Kardamon dodajemy do herbaty, kawy, ciast, owocowych sałatek, ale także do potraw z mięsa, ryb i drobiu

Gotowe mieszanki specjalnie do przyprawiania grzańca.

Dla miłośników grzańca, KAMIS przygotował pierwsze na rynku smakowe wersje gotowych przypraw do grzanego wina i piwa w limitowanej serii. Są one dostępne w trzech wariantach smakowych: Grzaniec malinowy z kardamonem, Grzaniec imbirowy z cytryną, Grzaniec korzenny z cynamonem. W tak zróżnicowanej ofercie smakowej, każdy znajdzie coś dla siebie. Przyprawy łączące smak przypraw i owoców - Grzaniec malinowy z kardamonem, Grzaniec imbirowy z cytryną - to doskonały wybór dla osób, które szukają nowych, inspirujących smaków, przyprawa korzenna z cynamonem jest przeznaczona dla miłośników tradycyjnego smaku rozgrzewającego grzańca.

Jedno jest pewne - grzane piwo jest idealne na chłodne jesienno - zimowe wieczory. Doskonale sprawdzi się również w trakcie spotkań z przyjaciółmi, jako jeden z serwowanych napojów.

Poniżej prezentujemy kilka przykładów sytuacji kiedy grzaniec jest naprawdę dobrym wyborem.

W męskim gronie - nic nie smakuje lepiej niż piwo z paczką kumpli...również to grzane! Zaproś przyjaciół do domu i przygotuj dla nich piekielny wieczór - ostre jedzenie, mocne męskie kino oraz pikantnie doprawiony grzaniec

Damski wieczór - również wśród kobiet jest liczne grono fanek złotego trunku. Tropem męskich spotkań umów się z przyjaciółkami na ploteczki. Doskonałym uzupełnieniem będzie grzane piwo na słodko. Pozytywnie zaskoczenie gwarantowane!

Na górskim szlaku - po męczącej wędrówce górskimi szlakami, kiedy już Twoja drużyna dotrze do bezpiecznego schronienia, pamiętaj, że nic lepiej nie rozgrzeje zmarzniętych i zmęczonych ciał przed snem niż kufelek aromatycznego grzańca. Rano obudzicie się pełni sił, aby znów wyruszyć na ośnieżone szczyty

Romantyczny wieczór we dwoje - jeśli pragniesz zaskoczyć ukochaną osobę i planujesz romantyczny wieczór we dwoje nie zapomnij o właściwej atmosferze. Świece, spokojna muzyka w tle i... tak, tak - grzane piwo! Złoty trunek doprawiamy składnikami znanymi powszechnie jako afrodyzjaki, np. gałki muszkatołowej czy też wanilii.

Kolacja w staropolskim stylu - jeśli uwielbiasz tematyczne spotkania ze znajomymi proponujemy zorganizowanie kolacji w sarmackim klimacie. Niczym Zagłoba podaj na stół golonkę, pieczyste, zawiesiste sosy, a do popicia gęsty grzaniec z dodatkiem żółtka oraz cukru. Smakuje wybornie!

CDN...

Specjalnie dla marki Tyskie Michał Tkaczyk, szef kuchni pięciogwiazdkowego hotelu Bristol, stworzył unikalny i jedyny w swoim rodzaju przepis na grzańca. Oraz KONKURS!